Hekken en dammen

Henk Gaikhorst

Lopend langs de polderwegen die ons dorp rijk is valt het op dat er volop nieuwe

stallen worden gebouwd en dat op andere plaatsen boerderijen worden onttrokken

uit de agrarische sector om particulier bezit te worden. Een boerderij ziet er

tegenwoordig heel anders uit door de megastallen dan pakweg 100 jaar geleden,

toen de stal nog aan de woning vast zat.

Behalve de boerderijen zijn daardoor ook de hekken die toegang tot het wei - of

hooiland gaven drastisch veranderd. Waar vroeger een paard met wagen over de

dam reed zijn het nu mega tractoren met grote machines erachter om te maaien,

mest uit te rijden of te sloten.

Dit heeft ook gevolgen gehad voor de toegangshekken en dammen. Daar waar

vroeger keurige hekken stonden met de namen of initialen van de boeren staan nu

stalen fabriekshekken op brede toegangen. Natuurlijk zijn het nog ideale plekken

voor nieuwsgierig jongvee om naar die rare mensen te kijken.

Tijdens een wandeling vorig jaar heb ik wat van die oude hekken gefotografeerd,

zoals deze met de initialen van Ko Verweij. De boerderij aan het eind van de

Vlietskade staat al geruime tijd te koop. Vlak daarnaast trof ik op twee betonnen

palen de initialen Z, van Zaad noordijk? en op de ander paal een G van Gorinchem?

aan. Het hek en het bijbehorende land is naast het huis dat aan Fam. Zaadnoordijk,

toebehoorde en waar nu de hovenier van Rosmalen is gevestigd.

Waren die initialen een uiting van boerentrots, of als herkenning voor handelaren en

loonbedrijven, die hierdoor gemakkelijker de koeien of het hooi uit het land konden

halen?

Een andere paal die mij opviel staat langs de Haarweg ter hoogte van de

Mollenburgse weg. Hier staat een letter M in afgegoten. Het hek ziet er ongebruikt

uit en raakt steeds meer in verval. Het land is nu eigendom van de gemeente

Gorinchem en bestemd voor de nieuwe ontwikkeling van

Noord, maar heeft waarschijnlijk toch aan een welvarende boer toebehoord.

Ook verderop aan de Nolweg staan nog betonnen palen die herinneren aan de

bekende boerderij “het Loo” die daar vroeger heeft gestaan. Tegenover het

motorcrossterrein staat een hek dat toegang geeft naar het land van Adrie Mourik

met een symbool, of het logo, van een boerderij ofvan een palenfabrikant? Ook dit

hek wordt weinig of niet meer gebruikt, er staat een ander stalen buizen hek achter

gebonden zodat er geen beest meer door kan.

Tussen de diverse weikampen onderling staan natuurlijk ook hekken om de pinken

van de melkkoeien te scheiden of om te zorgen dat deze kampen niet tegelijkertijd

worden begraasd. Dit waren over het algemeen hekken van minder belang en

werden dikwijls van oude spoorbielzen en slieten gemaakt zoals deze die langs de

parallelweg staan. Hoe het verder gaat met de toegangsdammen en hekken is aan de

toekomstige ontwikkeling van de boeren bedrijven.